Txix ntơư, Bộ Văn hóa, Thể thao thiaz Nuôv zax tưz tso tơưv têx Quyết định số 2213/QĐ-BVHTTDL, 2214/QĐ-BVHTTDL, 2215/QĐ-BVHTTDL hnuz 27/6/2025 lol sâuv fuô, sâu trâu Ntâuz ntơưr txux chi jông têz qơưk trâu Cêr grâuv pax Xên Lẩu Nó ntơưv hair nênhs Poz ziz Đuz Yên Châu, tỉnh Sơn La; Cêr grâuv pax púng hiéng (Tết Hạ Niên) ntơưv hair nênhs Cho Nhiax Mộc Châu, tỉnh Sơn La thiaz Hmôngz zav txux hair ntơưr Mộc Châu, Yên Châu, Mai Sơn, Thuận Châu, Mường La, Bắc Yên, Phù Yên, tỉnh Sơn La.

Cêr grâuv pax “Xên lẩu nó” tâu kriz trâu chaix ntux yiaz chia uô tsâus txos pox côngz zơưv txưr, xênhz têz xênhz qơư thiaz zos jâus uô tsâus txos txix nênhx, txir yuôx. Cêr grâuv pax muôx phênhv uô đaz kruôk thiaz phênhv sênhr chêr siz shơư chia uô tsâus txos xênhz têz, xênhz qơư, pox côngz zơưv txưr tưz por hưv trâu sơưr đơưk muôx đas jos, uô tâu kôngz lông. Uô đaz kruôk tas, pêx xênhv zuôr côngv tuôr têk sênhr chêr ndis tus ndêx “Xăng bók” (Ndêx nxêz) đros trâu cêr chia siaz muôx ntux yar ntux nas paz, uô tâu kôngz lông, sơưr đơưk muôx đas jos, uô nênhx yar ntux đris.

Cêr grâuv pax Púng Hiéng tâu iz cxia xênhv hair nênhs Cho Nhiax tsưx truôx đhâu ntâu tiav, txix li 3 txos 4 shông tâu kriz iz jâus, hnuz nhôngs mal txix 4 - 6 hnuz hâur luz Tsiaz têz qơưk đros trâu txiax njis pox côngz zơưv txưr, xênhz têz xênhz qơư thiaz khov vav trâu shông yiaz uô tâu nox tâu hâuk. Txơưv hâux lưv kriz cêr grâuv pax hâur chuôz xênhv, taz sik Cêr grâuv pax Púng Hiéng puôr lênhx chia trâu hur si jêx jol côngv cov muôx cêr thôngx siaz, tsưx truôx txux chi, ntuôk têx xênhz nzưr lol sâuv txiax njis hâuk đêx ndo kror cxơưr, uô nênhx tsiv txiax, pâuz ndo txos têx txiax njiv thiaz tsưx truôx cxuô zav txux chi, cêr đaz cêr kruô ntơưv hair nênhs Cho.

Uô ntơưr hâur hair Hmôngz tưz muôx puôs nzor lol. Ntơưr Hmôngz tsik zos uô chia sâu, mal zos chia uô nênhz uô zais... muôx txiax njis chia khov vav luz nênhx tâu jông, cxuô lênhx hâur tsêr nênhs nox kaz nhoz jông, yax hlo mal luz shông yiaz.

Hâux lưv muôx nzir 3 zav txux trâu ntâuz ntơưr txux chi jông têz qơưk zos cêr shir phaz tsik zos pêx xênhv cxuô hair nênhs tsơưs tsưx hưv, huôv tsar mal tsênhv zos kror sir jos ntơưv tỉnh Sơn La lol sâuv côngz xưv por hưv, kruôk txos têx txux chi jông. Ntơư zos iz kro zov chinhr chia huôv tsar txux chi đros trâu huôv tsar nuôv zax, nhiax txiax - xã hội truôx njês trâu ntu nênhx yiaz.